Kış depresyonu, sonbahar mevsimiyle başlayan ve kış mevsiminin sonuna kadar devam eden çökkünlük belirtileri gösteren bir duygulanım bozukluğudur. Yaşanan mevsim değişiklikleri kişilerin yaşamlarını da olumsuz etkiler. Sonbahar ve kış mevsimlerinde yaşanan erken kararan havalar, gün ışığından az yararlanmak, soğuyan havalarda etkinliklerin ve görüşmelerin kısıtlanması, yatkınlığı olan kişilerde depresyon belirtilerinin olmasına neden olur. Kış depresyonunun serotonin (kişiye canlılık, mutluluk, zindelik veren bir madde) ve melatonin (uyku hormonu) arasında kan düzeyindeki değişiklerle ilişkili olduğu gözlenir. Bu dönemde melatonin düzeyinde artış, serotonin düzeyinde azalma gözlenir. Bu durum biyolojik olarak depresyonu tetikler.  Mevsimsel depresyon yatkın olan kişilerde depresyonu tetikler. Bu ışığın yetersiz olması, kararan havalar gibi durumlar tetikleyebilir. 

Depresyonu, mutsuzluk haliyle karıştırmamak gerekir. Depresyon hem bedensel hem ruhsal çökkünlük halidir. Mutsuzlukla oluşan olumsuz durumlar zamanla kişi eski haline döner. Eğer bu durum zamanla artıyor ve buna ruhsal çökkünlük eşlik ediyorsa dikkat edilmelidir. Bunun anlaşılması için en az 2 hafta sürenin geçmesi gerekir. 2 hafta devam ediyorsa depresyon olasılığınız belirgin hale gelir. 

KIŞ DEPRESYONU KARŞISINDA KİŞİ NE YAPMALIDIR?

Kişi zaman içerisinde hiçbir neden olmadan üzgün hissettiği, mutsuz olduğu veya sevinemediğini fark eder. Bu durum bazen kolaylıkla ağlama, sinirlenme, öfkelenme gibi durumları da beraberinde getirir. Keyif almada zorlanma, sosyalleşmenin azalması,  umursamazlık gibi durumlar eşlik eder. Uyku ve iştah düzeylerinde belirgin derecede değişme gözlenir. Enerji azlığı, canlılığın azalması, yorgunluk, dikkat sorunları, cinsel isteksizlik, okul ya da iş başarısının bozulması, çabuk yorulma vs. belirtilerin gözlenir. Bu durum 2 haftayı geçiriyorsa mutlaka bir uzmana başvurun..

Kişiler bu durumdan kurtulmak için, gündüzleri veya ışığın çok olduğu zamanlarda gün aşırı mutlaka yürüyüş yapmalı, düzenli olarak egzersiz yapmalı, sağlıklı beslenmeli, sabah erken uyanmaya çalışmalı, uyku düzenini korumalı, teknolojik aletleri sınırlandırmalı, sosyalleşmeli, kendisine iyi gelecek aktivite – etkinliklere katılmalıdır. Bu durumları yapıyor olmanız size olumlu yönde katkı sağlar. Eğer tüm bunlar işe yaramıyorsa mutlaka profesyonel bir destek almanız gerekir.

Sağlıklı günler dilerim.

Uzm. Klinik Psikolog

Onur KÖK